Hamilelikte Diş Tedavileri

 Sağlıkla ilgili her alanda özel bir yeri olan hamileliğin diş sağlığı ve tedavileri açısından da özel bir yeri var. Bu yazımızda sadece hamilelik çerçevesinde bazı diş tedavilerinden ve ilaç kullanımından bahsedeceğiz.

 Öncelikle söylenmesi gereken, hamilelik düşünen bir bireyin önceden ağız ve diş sağlığı ile tedbirler alması yaklaşımıdır. Bir diş hekimine muayene olup, hamilelik boyunca sorun çıkartması muhtemel durumlar incelenip tedavi edilirse ağız ve diş sağlığı açısından rahat bir hamilelik geçirilir.

Hamilelik döneminde, dişlerle ilgili olan bütün işlemler kadın doğum uzmanı ile görüşülerek uygulanır. En basit müdahalelerde bile kadın doğum uzmanından onay almak gerekir. Diş hekimi yapacağı işlemleri imzalı bir kağıda yazarak kadın doğum uzmanına gönderir, karşılığında ise durumla ilgili değerlendirme yazısı alır. Buna “konsültasyon” denir.

“İlk 3 ay , son 3 ay önemli ! “

Genel olarak hamileliğin ilk ve son 3 ayında, acil olanlar hariç, dental müdahalelerden kaçınmak gerekir. Hamilelik sonrasına ertelenemeyecek tedavilerin, görece güvenli olan 3-6 ay arasında yapılması daha uygundur diye kabul edilir. Bu durumun istisnası kadın doğum uzmanının görüşüdür. Bazı hamilelerde tedaviler güvenle uygulanabilirken, bazılarına asla izin vermezler.

Hamilelerde Diş Tedavileri Nasıl Yapılır ?

Hamilelikte uygulanacak diş tedavilerinin özel olmasının iki sebebi vardır;

Birincisi kullanılacak ilaçlar,

*Anestezik Maddeler: Diş hekimlerinin kullandığı anestezik maddeler çoğunlukla adrenalin içerir. Adrenalin kullanımı bazı hamilelerde uygun olmayabilir. Ayrıca kullanılan etken anestezik madde de bebek üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir. Bu gibi durumlarda adrenalin içermeyen ve hamilelerde kullanılmasında bir sakınca olmayan özel anestezik maddeler kullanılır.

*Antibiyotik ve Ağrı Kesiciler: Bütün ilaçlar “gebelik kategorisi” denilen bir sınıflama ile değerler alırlar. A, B, C, D ve X olarak ayrılan bu ilaçlardan A kategorisindekiler hamileler üzerinde güvenle kullanılabilirken, X kategorisi asla kullanılmamalıdır.

Hamile annenin kullanacağı bazı antibiyotikler bebeğin dişlerinde renkleşmelere sebep olur. Bazı antibiyotikler ise güvenle kullanılabilir. Ağrı kesiciler için de aynı durum söz konusudur.

Bu yüzden jinekolog kontrolü olmadan asla ilaç alınmamalıdır.

İkincisi ise röntgen çekilememesidir.

Röntgen diş hekimlerinin en büyük yardımcılarındandır. Dişin kök yapısı, komşu dişler, kök çevresinde enfeksiyon varlığı, çürük tespiti v.s. bir çok durumda röntgene başvurmak gerekir.

Kanal tedavisi ve bazı dişlerin çekimi işlemleri röntgen olmadan yapılamaz. Bu gibi işlerde acil müdahale uygulanıp, tedavinin devamı gebelik sonrasına bırakılabilir.

Örneğin; ağrılı ya da apseli bir diş için kanal tedavisi düşünülüyorsa, dişin çürüğü temizlenip kanal tedavisine başlanarak geçici bir dolgu yapılır. Röntgen gereken ikinci seans ise gebelik sonrasına ertelenebilir. Bu ideal olan tedavi değildir ancak hamilelerde en iyisi bu şekilde davranmaktır.

Kanal tedavisinin nasıl yapıldığını öğrenmek için buraya tıklayınız.

Hamilelerde ise, bebeğin ışına maruz kalmaması adına mümkün olduğunca röntgen çekmemek gerekir. İlle de çekmek gerekiyorsa kurşun önlük ile çekilebilir, çünkü kurşun önlük radyasyonu geçirmez ve bebeği korumuş olur.

Hamilelikte Diş Çekimi

Hamilelikte diş çekimi şu şekilde yapılmaktadır;

Diş hekimi muayenesi sonucunda çekim için karar verilen diş için öncelikle jinekolog (kadın doğum uzmanı) ile konsültasyon yapılır.

Konsültasyon, diş hekiminin jinekoloja yapılacak işlem hakkında bilgi vermesi, jinekologun da bu işlemin uygun olup olmadığını kontrol edip onay vermesidir. Konsültasyon kaşeli ve imzalı olmalıdır.

Eğer diş çekimi konusunda bir engel yoksa, ilgili dişin çekileceği bölge lokal anestezi ile uyuşturulur ve diş çekimi yapılır.

Diş çekiminden sonra hızlıca iyileşme sağlanmalıdır. Aksi halde ağrı kesici ve antibiyotik kullanımı ihtimali doğar ki bu hamilelerde istenmeyen bir durumdur. Bu yüzden hekimin çekim sonrası dikkat edilmesi gerekenler diyerek anlattıklarına harfiyen uymak gerekir.

Hamilelikte diş çekimi için yapılan uyuşturucu iğne (halk arasında morfin) bebeğe zarar vermez.

Kadın doğum uzmanı diş çekimine izin vermezse;
dişin durumuna göre ağrıyı geçirecek müdahaleler yapılabilir. İlgili bölgedeki çürüğü temizlemek, ağrı kesici ilaçlar vermek, dişleri fırçalamak gibi..
Diş çekimi doğumdan sonraya ertelenir.

Hamilelikte Diş Ağrısı

Hamilelikte diş ağrısı yaşayan kişiler öncelikle en kısa zamanda bir diş hekimine muayene olmalıdır çünkü erken dönemde çözülmeyen geçiştirilen şikayetler sonra mutlaka daha fazla ağrıya sebep olacaktır.

Hamilelerin diş ağrısını geçirmek amacıyla doktora danışmadan ilaç kullanmaları son derece yanlış ve tehlikelidir.

Dişler üzerine kolonya, alkol, asprin gibi şeyler uygulamak doğru değildir.

Gebelikte en güvenli ilaçlar ağrı kesicilerden “parasetamol” etken maddeli, minoset,parol gibi ilaçlardır. Bunun dışında hiç  bir ilaç doktora danışılmadan kullanılmamalıdır. 

Diş hekimine gidene kadar yapılacak şeyler maalesef kısıtlıdır.

Dişleri fırçalamak, tuzlu su ile gargara yapmak, soğuk kompress uygulamak gibi basit şeyler uygulanabilir.

Hamilelikte Diş Eti Rahatsızlığı

 Gebelik süresi boyunca değişen hormon seviyeleri, kusmalar ve mide bulantıları sebebiyle diş etlerinde “gingivitis”  adı verilen bir rahatsızlık görülür. Diş etleri şiş, kırmızı ve kanamalı bir haldedir. Zaten hamilelik öncesinde de ağız hijyeni iyi bir durumda değilse, hamilelik süresince daha fazla sorun çıkabilir. Bu yüzden hamilelikten önce ağız ve diş sağlığını iyi bir seviyeye getirmekte fayda vardır.

 Gebelik gingivitisinin tedavisi, varsa diş taşlarını uzaklaştırarak, hastanın dişlerini fırçalamasını sağlamaktan geçer. Eğer sabahları mide bulantısı sebebiyle fırçalama zor geliyorsa, ağız gargaraları kullanılabilir.

Hamilelikte Diş Çürüğü Artışı

 Hamilelikte dişlerin çürüdüğü, bunun sebebinin de bebeğin anneden kalsiyum çekiyor olduğu, toplumda yer etmiş yanlış bir bilgidir. Diş çürüğünün artmasının sebebi hamilelik değil kişinin şekerli beslenmesi, ağız hijyenini ihmal etmesi ve yukarıda anlattığımız diş eti şikayeti olunca kanamadan dolayı fırçalamadan çekinmesidir.

Ülkemizde hamilelik süresinde şekerli beslenme alışkanlığı vardır.
Şeker tüketiminin artması haliyle diş çürüğü riskini de artırmaktadır. Diğer yandan fırçalama eksikliği ve bir de fırçalarken mide bulantısı oluyorsa diş çürüğü ve diş eti rahatsızlığı kaçınılmaz olmaktadır.

Hamilelik sürecinde kusma da diş ve diş eti sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir. Kusma nöbetleri sırasında dişler aşırı asitli olan mide sıvısıyla karşılaşır ve diş minesi çözünür. Yumuşamış ve çözünmüş diş minesini korumak için mümkünse ağzı hemen çalkalamamak gerekir ki bu maalesef pek mümkün değildir.

Kusma atakları olan kişilere tavsiyemiz ağzı içindeki asitli ortamı dengeleyecek olan peynir ve yoğurt gibi bazik maddeleri tüketmeleri yönündedir.

 Gebelik öncesi diş hekimi kontrolü ve gebelik süresince de rutin kontroller iyi bir diş fırçalama alışkanlığı ile birleşince ağız ve diş sağlığı adına sorunsuz bir gebelik geçirilebilir.

Emzirenlerde Diş Tedavileri

Emziren kadınlardaki diş tedavileri hamilelere göre daha kolay olmaktadır.

Hamilelerde kullanılan ilaçlar, anestezikler, röntgenler v.s. önemliyken,
emziren kadınlarda önemli olan tek şey ilaçların süte geçip geçmeyeceği konusudur.

Bu bağlamda, emzirirken her türlü diş tedavisi yapılabilir. Diş çekimi, kanal tedavisi, dolgu, implant gibi işlemleri emzirme döneminde yaptırmakta bir sakınca yoktur.

Kişinin emzirme döneminde olduğunu diş hekimine belirtmesi gerekir çünkü kullanılacak ilaç ve anestezikler buna göre hekim tarafından seçilecektir.

Diş Tedavisinden Kaç Saat Sonra Emzirmeli ?

Genel olarak ben tedavilerimde, 2-3 saat sonra emzirilebileceğini hastalarıma söylüyorum. Diş hekimleri olarak bizim kullandığımız lokal anestezilerin çok az bir miktarı süte karışacak kadar metabolize olmaktadır. Bu haliyle bile bebeğe zarar vermeyecektir yine de garanti olsun diye 2-3- saat beklemek fazlasıyla yeterli olacaktır.

Emzirme öncesi bazı doktorlar sütün sağılması gerektiğini düşünürler. Bu kesin bir kural değildir. Sağılmasa da zarar vermez.

Emzirme döneminde yapılan diş tedavilerinde kaç saat sonra emzirilmelidir sorusuna cevaben,
genel olarak tedaviden 2-3 saat sonra emzirme öneriyoruz. Bazı hekimler ilk sütün sağılmasını önerirken, bazıları bunun gerekli olmadığını düşünürler.

Emzirme döneminde diş tedavileri yaptıran kişiler için en iyi yöntem şudur;

Diş tedavilerinden önce bebek emzirilmeli ve tedaviden 3 saat sonraya kadar emzirilmemelidir. İlk sütü sağmaya gerek yoktur zaten vücut tarafından lokal anestezik maddelerin büyük kısmı uygulandığı yerde yok edilmektedir. Kana karışan çok küçük bir miktarın da yine küçük bir kısmı ancak süte geçmektedir ki bu yok denecek kadar az bir miktardır.

Emzirirken İlaç Kullanımı

Diş ile ilgili tedavilerde kullanılan antibiyotik ve ağrı kesici ilaçlar emzirme döneminde tıpkı hamilelikteki gibi farklılık gösterirler.

Anne sütüne geçmeyen veya minimum düzeyde geçen ilaçlar tercih etmek gerekir. Diş hekimi zaten hastanın emzirdiğini belirtmesi durumunda uygun ilaçları reçete edecektir.

Önemli : Emzirme döneminde, diş hekiminize danışmadan ilaç almayınız.

EK

Hamilelikte ağız ve diş sağlığıyla ilgili olarak Türk Dişhekimleri Birliği (TDB) ‘nin yayınladığı bilgilendirici broşüre aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.

http://www.tdb.org.tr/tdb/v2/yayinlar/TADS_Brosur/hamile.pdf

Bize Ulaşın

Yorum, düşünce ve merak ettiklerinizi aşağıdaki yorumlardan bana iletebilirsiniz.
Hakkımda, iletişim, kampanyalar, tedavi fiyatları gibi sayfalara erişmek için ana sayfaya dönebilirsiniz.

Sağlıklı günler dilerim.

Osmaniye Diş Kliniği, Bakırköy
05538885444

Yorumlar